ΘΕΟΔΩΡΟΣ  Α. ΝΗΜΑΣ[1]

17.

Η άποψη του Διοικητή της Ι  Μεραρχίας (Θεσσαλίας)

υποστρατήγου Βασιλείου Βραχνού για την δράση και ηρωοποίηση

του Διοικητή του Αποσπάσματος Πίνδου σχη Κων/νου Δαβάκη

(Επιστολή στην εφ. Απογευματινή, φ. 5-8-1970)

Ανδριάντες και Προτομαί

Κύριε Διευθυντά,     

Ασυδοσία λοιπόν διέπει το ζήτημα των ανδριάντων και προ­τομών εν Ελλάδι; Ο οιοσδήποτε, δηλαδή, στήνει οπού θέλει τον ανδριάντα ή την προτομήν του οποιουδήποτε; Τα ερωτήματα αυτά εγεννήθησαν και εις εμέ και εις άλλους πολεμιστάς του πολέμου 40-41 ειδικώτερον δε εις τους ήρωας νεκρούς στρατιώτας μου του υψώματος 731, εξ αφορμής της στηθείσης εσχάτως προτομής, τρίτης κατά σειράν, του μακαρίτου συνταγματάρχου Κ. Δ., επί τι διάστημα κατά τον αγώνα της Πίνδου (πρώται ημέραι του πολέμου 40-41), τον μακαρίτην συνταγματάρχην, ερωτώ, ποία εξαιρετική τούτου δράσις τότε δικαιολογεί την ανέγερσιν σειράς ανδριάντων και προτομών του και το βάπτισμα με το όνομά του πλειάδος οδών και πλατειών καθ’ άπασαν την επικράτειαν; Τί λέ­γει επ’ αυτού η Στρατιωτική Ιστορία του Πολέμου 40-41; Τί γράφει σχετικώς ο αείμνηστος Παπάγος; Επί τέλους δεν θα σταματήση ο εις τοιούτον βαθμόν χλευασμός ζώντων και νεκρών γεν­ναίων πολεμιστών της εποποιίας του 40-41; Όταν προ δώδεκα ετών απετολμήθη η εις Μάνην ανέγερσις ανδριάντος του μακαρίτη, οι  υπερήφανοι Μανιάτες εξηγέρθησαν και εματαίωσαν_την τοιαύτην προσβολήν, – ως ισχυρίσθησαν, – των νεκρών Μανιατών οι οποίοι έπεσαν εις την πρώτην γραμμήν της μάχης, και ήτο τότε υπουργός ο αδελφός αυτού. Τότε ήλθον εις φως από των στηλών των εφημερίδων πολλά! και διάφορα! σχετικώς με την δράσιν εις Πίνδον και τον  τραυματισμόν! του μακαρίτη Δαβάκη. Δεν νομίζει το υπουργείον των Εσωτερικών ότι επιβάλλεται η συγκρότησις εκά­στοτε ειδικής επιτροπής ήτις ητιολογημένως θα αποφαίνεται επί της  ανεγέρσεως  ή  μη  ανδριάντος  ή  προτομής  εις διάφορα πρόσωπα;

Ημείς έχομεν την γνώμην ότι επιβάλλεται η εκ των υστέρων έστω αναψιλάφησις των έργων και των ημερών των προσώπων εις τα οποία εστήθησαν ανδριάντες ή προτομαί, καθώς και η μελέτη της ονομασίας των διαφόρων οδών και πλατειών της Ελληνικής Επι­κρατείας, αν μη τι άλλο, ίνα μη προκαλούνται ειρωνικά μειδιάματα των ζώντων και  γνωριζόντων την Αλήθειαν.

Αθήναι τη 30-7-1970

Ευχαριστών διά την φιλοξενίαν

Διατελώ   μετά   πλείστης τιμής

ΒΑΣΟΣ    ΒΡΑΧΝΟΣ    

(Αντιστράτηγος εν α., διοικητής

της Ι Μεραρχίας κατά τον πόλεμον 40-41 μετασχών

και του  αγώνος της Πίνδου  τότε),   Σερίφου 41, Αθήναι.

18.

Η άποψη του Διοικητή της Ι  Μεραρχίας (Θεσσαλίας)

υποστρατήγου Βασιλείου Βραχνού για την δράση και ηρωοποίηση

του Διοικητή του Αποσπάσματος Πίνδου σχη Κων/νου Δαβάκη

(Επιστολή στην εφ. Ελεύθερος Κόσμος, φ. 19-8-1970)

Ανδριάντες και προτομαί

Κύριε Διευθυντά,

Ευρισκόμενος μακράν των Αθηνών, μόλις προ ολίγου ανέγνωσα εις την εφημερίδα “Ελεύθερος Κόσμος” (φύλλον 19ης Αυγούστου 1970), επιστολήν του στρατηγού κ. Θρασ. Τσακαλώτου, υπό τον τίτλον “Ανδριάντες και Μνημεία», δι’ ης ούτος πειράται ανασκευήν των γραφομένων εις την -εν τη εφημερίδι  “Απογευματινή” (φύλλον 5ης Αυγούστου 1970) και άλλας επαρχιακάς εφημερίδας- δημοσιευθείσαν επιστολήν μου υπό τον τίτλον «Ανδριάντες και Προτομαί”.

Ο σεβασμός μου προς την αντικειμενικήν κρίσιν προσώπων και πραγμάτων και προς την ιστορικήν δικαιοσύνην και αλήθειαν με υποχρέωσαν να απαντήσω εις την περί ης ο λόγος επιστολήν του αγαπητού στρατηγού κ.  Θρασ.  Τσακαλώτου.

1. Εφ’ όσον ο αγαπητός στρα­τηγός αναγνωρίζει εις εμέ κάθε δικαίωμα να κρίνω τα διαδραματισθέντα γεγονότα υπό τα όμματά μου και εις τον τομέα της αρμοδιότη­τος και ευθύνης μου και εφ’ όσον γνωρίζει τον χαρακτήρα μου και την ευθυκρισίαν μου, πρέπει να παραδεχθή ότι ουδεμία άλλη γνώμη δέον να εισακουσθή, έστω και αν ο εκφέρων την ετέραν γνώμην παρευρέθη κατά τας πρώτας κρισίμους ημέρας εις Πίνδον. Η ιδική μου γνώμη στηρίζεται ακόμη και επί αδιασείστων επισήμων εγγράφων, συνεπώς δεν δύναται να ακουσθή ούτε η φωνή του υπό την προεδρίαν του αειμνήστου στρατηγού Δημ. Καθενιώτη συνταχθέντος «Ιστορικού Πο­λεμικών Επιχειρήσεων 1940-1941”, λαμβανομένου υπ’ όψιν του θανασίμου μίσους αυτού προς τον στρατάρχην Αλ. Παπάγον και την ανωτάτην στρατιωτικήν ηγεσίαν του 1940-1941, λόγω της φανατικής αυτού βενιζελικής τοποθετήσεως, ενώ ο στρατάρχης και η ανωτάτη στρατιωτική ηγεσία ήσαν κατά πλειονότητα αντιβενιζελικοί.
2. Όταν επέστρεψα εκ της ομηρίας μου, τέλος Αυγούστου 1945, ανέγνωσα το ανωτέρω ιστορικόν, μο­λονότι εκ προοιμίου εσχημάτισα την γνώμην ότι έχει γραφεί με εμπαθή λογικήν, υπέβαλον εις το Γενικόν Επιτελείον Στρατού (Γραφείον ΙΙΙ) την από 24-11-1945 εκ 57 σελίδων γραφομηχανής αναφοράν μου, αποκαθιστών -βάσει επισήμων στοι­χείων- την διαστρέβλωσιν της α­ληθείας των εν τη Πίνδω διαδραματισθέντων γεγονότων.

Το Γενικόν Επιτελείον Στρατού (αρχηγός στρατηγός Κ. Βεντήρης) διά του υπ’ αριθ. 912140/Α4/30-11-1945 εγγράφου του μοί γνωρίζει, ότι δέον να έχω υπ’ όψιν, ότι τα εις το «Ιστορικόν Πολεμικών Ε­πιχειρήσεων 1940-1941” συνταχθέντων υπό της υπό την προεδρίαν του ε.α. αντιστρατήγου κ. Καθενιώτη επιπροπής,  περιεχόμενα δεν αντιπροσωπεύουσι την επίσημον γνώμην της υπηρεσίας, αλλ’ απλώς τοιαύτην των συνταξάντων  αυτήν.

3. Ποίοι είναι οι μόνιμοι συνταγματάρχαι, οι οποίοι κληθέντες δεν εδέχθησαν να αναλάβουν την διοίκησιν του αποσπάσματος Πίνδου; Ε­γώ τουλάχιστον διά πρώτην φοράν πληροφορούμαι τούτο…

Και αφού παρετηρείτο τοιαύτη απροθυμία διά την ανάληψιν της δι­οικήσεως ενός ζωτικού διά την άμυναν της χώρας μας τομέως, διατί δεν προσεφέρθη οικειοθελώς ένας οιοσδήποτε άλλος ανώτερος αξιωμα­τικός έστω και εις επιτελείον υπηρετών- να ηγηθή του αποσπάσματος Πίνδου;

4. Δεν θα ασχοληθώ με τας συνθήκας του τραυματισμού του συνταγματάρχου Κ. Δαβάκη διά τας οποίας πολλά ελέχθησαν και εγράφησαν ενυπογράφως … μη διαψευσθέντα δυστυχώς.
5. Διατί δεν δικαιούμαι να έχω γνώμην διά το Επταχώριον; Μήπως διότι σπεύσας εματαίωσα την εισβολήν εις αυτό των Ιταλών και επρόλαβα μίαν καταστροφικήν διά την Ελλάδα κατάστασιν, δημιουργηθείσαν εκ της διαλύσεως του αποσπάσματος Πινδου εις την πρώτην οσμήν της πυρίτιδος;

Δι’ όσους εισέτι δεν ξεύρουν την τότε κατάστασιν, τους λέγω, ότι η τακτική κατάστασις του αποσπάσματος Πίνδου την 16ην ώραν της 30ής Οκτωβρίου, αντικατοπτρίζεται εις την υπ’ αριθ. 2/30-10-40 κρυπτογραφικήν τηλεφωνικήν αναφοραν της Ι Μεραρχίας προς το Β΄ Σώμα Στρατού, ήτις εκρυπτογραφήθη παρ’ αξιωματικού του αποσπάσματος και ης έλαβε γνώσιν ο συνταγματάρχης Κ. Δαβάκης, όστις ουδόλως διεμαρτυρήθη, αλλά διά της σιωπής του παρεδέχθη την πραγματικήν κατάστασιν του τμήματός του, έχουσαν ούτως: “Παρετήρησα διαρροήν τμημάτων και αξιωματικών εγγίζουσαν το όριον πανικού ΣΤΟΡ. Ανάγκη αποσταλή δικαστικός σύμβουλος προς  ενέργειαν ανακρίσεων προς παραδειγματικήν τιμωρίαν ανωτέρω.  Β. Βραχνός, υποστράτηγος”.

6. Κατά την κατοχήν συνεκροτήθη συμβούλιον εξ αντιστρατήγων, όπως κρίνη τους κατά τον πόλεμον ανακληθέντας ανωτέρους αξιωματικούς εφέδρους εκ μονίμων και προτείνη ένα έκαστον δι’ ηθικήν αμοιβήν, αναλόγως των προσφερθεισών υπηρεσιών του. Το συμβούλιον εκείνο έκρινεν ως ΜΗ ΠΡΟΑΚΤΕΟΝ τον μακαρίτην Δαβάκην, την δε γνώμην του επεκύρωσε διά της υπογρα­φής του ο αδέκαστος αείμνηστος στρατηγός Γεώρ. Μπάκος, όστις αν είχε αντίθετον γνώμην περί της δράσεως εις Πίνδον του συνταγματάρχου Κ. Δαβάκη, ασφαλώς δεν θα προσυπέγραφε το πρακτικόν.
7. Γράφων ο αγαπητός στρατηγός τα όσα γράφει περί της δράσεως του συμμαθητού του συνταγματάρχου Κ. Δαβάκη, έχει λάβει γνώσιν των εξής επισήμων στοιχείων;

1) Εκ του βιβλίου της Ιστορίας στρατού «Ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 1940-1941, η Ιταλική Εισβολή, 28 Οκτωβρίου μέχρι 13 Νοεμβρίου» των 6ης και 7ης παραγράφων της σελίδος 130, των 1ης και 4ης παραγράφων της σελίδος 132, της 6ης παραγράφου της σελίδος 133 και της 1ης παραγράφου της σελίδος 144 και

2) Εκ του βιβλίου του αειμνήστου Στρατάρχου Αλ. Παπάγου «Ο Πόλεμος της Ελλάδος 1940-1941» της  8ης παραγράφου της σελίδος 107· [;] ήτο ευχάριστος η κατάστασις του αποσπάσματος Δαβάκη, όταν εις την επίσημον Ιστορίαν αναγράφεται επί λέξει: «Το Γενικόν Στρατηγείον ανησυχούν διά την ΔΥΣΜΕΝΗ εξέλιξιν της  καταστάσεως εις Πίνδον απεφάσισε κατά την 29ην Οκτωβρίου όπως επισπευσθή η προώθησις της διοικήσεως της Ιης Μεραρχίας εις Επταχώριον ίνα αναλάβη υπό τας διαταγάς της πάσας τας εν τη περιοχή Πίνδου αγωνιζομένας δυνάμεις»; Θα διέτασσε το Γενικόν Στρατηγείον την τοιαύτην κίνησιν εάν ήτο ευχαριστημένον από την δράσιν  του αποσπάσματος Πίνδου;

VΙΙΙ. Ήτο υγιέστατος και όρθιος ο Συν/ρχης Κ. Δαβάκης, όταν το απόσπασμά του διελύθη και οι Ιταλοί είχαν εισχωρήσει βαθύτατα εντός του ελληνικού εδάφους. Ετραυματίσθη την 14ην ώραν της 2-11-40, αλλά από της 16ης ώρας της 30ής Οκτωβρίου απόσπασμα της Πίνδου δεν υπήρχεν, υπήρχε μόνον η Ι Μεραρχία υπ’ εμέ, η οποία εξετόξευσεν αντεπίθεσιν εξ ιδίας πρωτοβουλίας του διοικητού ταύτης, παρά τας αντιθέτους δύο διαταγάς αμύνης του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας και Β΄ Σώματος Στρατού.

1. IX. Διατί εις το Επταχώριον να μη στηθή η προτομή του αειμνήστου υπολ/γού Αλεξάνδρου Διάκου ή του εφέδρου Ανθ/γού Ελευθερίου Ντάσκα, οίτινες έπεσαν ηρωικώς την πρώτην ημέραν της αντεπιθέσεως ή έστω ενός απλού στρατιώτου πεσόντος τας πρώτας ημέρας;

Μέχρι της στιγμής άφθονα συγχαρητήρια δέχομαι από πολεμιστάς του 1940-1941 διά την επιστολήν μου “Ανδριάντες και Προτομαί”, πράγμα το οποίον μαρτυρεί την απήχησιν ην είχεν αύτη εις την καρδίαν των πολεμιστών του 40-41, -οίτινες γνωρίζουσι καλώς πρόσωπα και πράγματα -αι δε εκτιθέμεναι απόψεις μου φαίνεται τους συνεκίνησαν ιδιαιτέρως, όπως συγκινή πάντοτε η αποκατάστασις της αληθείας…

Χ. Ο παραλληλισμός της ανεγέρσεως ανδριάντων εις τους αειμνήστους στρατηγούς Χαρ. Κατσιμήτρον και Νικ. Παπαδόπουλον (Παππούν) προς την ανέγερσιν ανδριάντος εις αείμνηστον Συν/ρχην Κ. Δαβάκηην, αν μη τι άλλο, αποτελεί παραγνώρισιν του έργου των δύο πρώτων και χλευασμόν της εννοίας των ανδριάντων.

1. XI. Και εγώ είμαι σύμφωνος ν’ ανεγερθώσιν ανδριάντες περισσότεροι από εκείνους που υπήρχον επί εποχής του Παυσανίου, υπό τον όρον όμως να δικαιλογήται η ανέγερσις με αδιαβλήτους και τεκμηριωμένας αξιεπαίνους πράξεις, διότι άλλως θα προκαλούν τα μειδιάματα, αφού δεν θα ξεχωρίζουν επιτυχόντες και αποτυχόντες, δίκαιοι και άδικοι, ευτυχήσαντες ή έστω ατυχήσαντες.

Αυτά διά τώρα και θα ίδη λίαν προσεχώς το φως της δημοσιότητος λεπτομερής περιγραφή μου του αγώνος εις Πίνδον κατά τας πρώτας ημέρaς του Πολέμου 1940-41 ενισχυμένη με επίσημα στοιχεία και θα ιδώμεν τότε ποίος θα αμφισβητήση την ακρίβειαν και μιας έστω λέξεως εκ των γραφομένων μας! Τότε κάθε Έλλην θα δύναται να εξαγάγη αβιάστως και τεκμηριωμένα τα ιδικά του συμπεράσματα.

ΒΑΣΟΣ Π. ΒΡΑΧΝΟΣ

Αντιστράτηγος ε.α.

Διοικητής Ι Μεραρχίας Λαρίσης κατά τον Πόλεμον 1940-1941.

19.

Η άποψη του Διοικητή της Ι  Μεραρχίας (Θεσσαλίας)

υποστρατήγου Βασιλείου Βραχνού για τον τραυματισμό

του Διοικητή του Αποσπάσματος Πίνδου σχη Κων/νου Δαβάκη

(Επιστολή στην εφ. Απογευματινή, φ. 10-10-1970)

Οι περίεργοι ψίθυροι για τις συνθήκες του τραυματισμού

“Περί ανδριάντων συνέχεια…” είναι ο τίτλος της νέας επιστολής, υπό ημερομηνίαν 30 Σεπτεμβρίου 1970, του αντιστρατήγου ε.α. κ. Βάσσου Π. Βραχνού, της οποίας και παραθέτομεν (με υποτίτλους και συντομεύσεις) το κείμενον:

“Κύριε Διευθυντά,

Θα κάμω κατάχρησιν της φιλοξενίας των στηλών της εγκρίτου εφημερίδος Σας, διότι ενεφανίσθη και έτερος Καπποδόκης εν πολεμική διαθεσιμότητι, (δεν γνωρίζω πότε και διατί ετέθη εις την κατάστασιν αυτήν), νa μας δώση μαθήματα συμπεριφοράς έναντι   των νεκρών…

Hμείς, κoσμούμενοι με ένα τραύμα ληφθέν εις την μάχην Κιλκίς, με έτερον ληφθέν εις την μάχην Μπαλ Μαχμούτ και τρίτον ληφθέν εις την μάχην Αφιόν Καραχισάρ, παραγγέλ­λομεν τα μαθήματα περί συμπεριφοράς έναντι των νεκρών να τα κρατήση δι’ εαυτόν και τους οικείους του…

Διερωτώμεθα όμως: Βάσει ποίων στοιχείων συνέγραψεν ο ταξίαρχος κ. Ι. Βερνάρδος  το βιβλίον του «Δαβάκης – Πίνδος», αφού εις την Ιστορίαν Στρατού δεν είχον τότε συγκεντρωθή όλα τα επίσημα αρχεία του πολέμου 1940-1941…

«ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΟΙ ΑΥΤ0ΕΞΥΜΝ0ΥΝΤΑ!»

Επειδή κινδυνεύομεν να παραπέμψουν και πάλιν εις το «Ιστορικόν σημείωμα πολεμι­κών επιχειρήσεων 1940-1941» τα συνταχθέντα υπό  τριμελούς επιτροπής υπό την προεδρίαν του Στρατηγού Καθενιώτη Δημ., θα επαναλάβωμεν : «Τι θα έγραφεν ο Βενιζελικός Καθενιώτης, όστις εμίσει θανασίμως την Αντιβενιζελικήν Στρατιωτικήν Ηγεσίαν του πολέμου 1940 – 1941.   Τι θα έγραφε, λέγω, διά τον Δαβάκην παλαιόν υπασπιστήν του Στρατηγού της Αμύνης Ζυμβρακάκη (άρα Βενιζελικώτατον και αυτόν τότε;). Τι θα έγραφε περί Δαβάκη ο μετέχων επίσης του Συμβουλίου Καθενιώτη αείμνηστος Αντιστράτηγος Παναγιωτάκος Χαρ., όταν ένεκα τούτου ο Δαβάκης αφωπλίσθη υπό του μακαρίτου Συνταγματάρχου Μαυρομμάτη Κων. (Οκτώβριος 1935), κατά το περίφημον επεισόδιον προ της θύρας του πολιτικού γραφείου του τότε πρωθυπουργού εις τα  Παλαιά Ανάκτορα;

Παραλείπω το ότι ο μακαρίτης Καθενιώτης δεν ηρεύνησεν όλας τας πηγάς διά την σύνταξιν του Ιστορικού σημειώματός του, αφού παρέλειψεν έστω και εκ περιεργείας να ερωτήση τον υποφαινόμενον Διοικητήν και όλων των εις την περιοχήν Πίνδου ευρισκομένων τμημά­των από της 16ης ώρας της 30ής  Οκτωβρί­ου 1940.

«ΗΤΑΝ Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΜΟΝΟΝ ΜΙΑΣ ΔΙΛΟΧΙΑΣ»

Διά να προκαλέση όμως εντύπωσιν ο κ. Ταξίαρχος διαστρέφει τα  γεγονότα και παραποιεί την αλήθειαν ερωτών: “Εάν υπάρχη εις την πολεμικήν μας ιστορίαν έτερον παράδειγμα Διοικητού Αποσπάσματος, δηλαδή Μεγάλης Μονάδος, αγωνισθέντος δίκην Διμοιρίτου εις την πρώτην γραμμήν του πυρός και τραματισθέντος εξ εχθρικής σφαίρας εις το στήθος».  

Αλλά κύριε Ταξίαρχε, ο μακαρίτης  Δαβάκης, όταν ετραυματίσθη; -δηλαδή την 15ην ώραν της 2ας Νοεμβρίου 1940- δεν ήτο Διοικητής αποσπάσματος καθ’ όσον ουσιαστικώς έπαυσεν υφιστάμενον Απόσπσασμα Πίνδου από της νυκτός της 29ης προς την 30ήν Οκτωβρίου 1940, τυπικώς δε από της 16ης ώρας της 30ής Οκτωβρίου 1940, ότε ο υποφαινόμενος έσπευσεν, εις εκτέλεσιν της υπ’ αριθ. απορρήτου 5324/29.10.1940, Διαταγής του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας, να σώση την δημιουργηθείσαν εις Πίνδον επικίνδυνον κατάστασιν, κατόπιν της ατάκτου υποχωρήσεως του μεγίστου μέρους του Αποσπάσματος Δαβάκη.

Όταν ετραυματίσθη ο Συνταγματάρχης Δαβάκης, (δηλαδή την 15ην ώραν της 2ας Νοεμβρίου 1940), ήτο διοικητής απλής διλοχίας (τουτέστιν δύο μόνον λόχων) και περί διλοχίας ομιλεί η Ιστορία Στρατού (Γ.Ε.Σ.) εις το βιβλίον “Η Ιταλική εισβολή 28 Οκτωβρίου μέχρι 13 Νοεμβρίου 1940» εις την παράγραφον 126 της σελίδος 144, εις ην αναγράφει τα εξής: «Η υπό τας αμέσους διαταγάς του Συνταγματάρχου Δαβάκη διλοχία ήρξατο επιτιθεμένη την 10.00 λόγω βραδύτητος ανασυγκροτήσεως των δύο λόχων της…». Ήτοι εβράδυνε να εξορμήση επί 2 1/2 ώρας από της ορισθείσης 7.30 ώρας επιθέσεως υπό της I   Μεραρχίας.

Αναντιρρήτως όχι Ανώτερον  Αξιωματικόν, αλλ’ ουδέ Διμοιρίτην  γνωρίζω  να ετραυματίσθη υφ’ ας συνθήκας ετραυματίσθη ο μακαρίτης Δαβάκης και τας οποίας εκθέτει ενυπογράφως εις σχετικήν επιστολήν του ο κ. Ηλίας Χασιώτης, Αξιωματικός Χωροφυλακής.

“ΔΕΝ ΕΞΑΚΡΙΒΩΣΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΣ Τ0ΥΣ ΠΕΡΙΕΡΓΟΥΣ ΨΙΘΥΡΟΥΣ»

Βεβαιότατα έφθασαν μέχρις εμού τότε περίεργοι ψίθυροι περί του τραυματισμού του Συν/ρχου Δαβάκη, αλλά δεν ησχολήθην με την εξακρίβωσιν της αληθείας των, διότι ήμην απησχολημένος με την εκδίωξιν των εισβολέων Ιταλών εκ του πατρίου εδάφους.

Ας δώσομεν, όμως, και αύθις επί του αντικειμένου τούτου τον λόγον εις τον προμνησθέντα Αξιωματικών της Χωροφυλακής επαναφέροντες εις την δημοσιότητα την σχετικήν επιστολήν του δημοσιευθείσαν εις εφημερίδας των Επαρχιών το 1959 και εις εφημερίδας της πρωτευούσης το 1967, έχουσαν ούτω:

Παρατίθεται το πλήρες κείμενον της ανωτέρω μνημονευομένης επιστολής, η οποία μνημονεύεται και στην παράγραφο 4 της επιστολής του αντιστρατήγου Βραχνού που εδημοσιεύθη στην «Απογευματινή» της 10 Σεπτεμβρίου 1970 και εκ της οποίας η ανωτέρω δημοσιευομένη απάντησις του εφέδρου λοχαγού κ. Ζαχ. Μελά. Στην επιστολή εκείνη αξιωματικός Χωροφυλακής επικεφαλής εφίππου αποσπάσματος με στρατονομικήν αποστολήν, αναφέρει πληροφορίες από τρίτους, ότι Ιταλός υπολοχαγός επυροβόλησε εναντίον του συνταγματάρχου Δαβάκη.

Και ο παραθέτων το περίεργον κείμενον παλαιοτέρας επιστολής αντιστράτηγος ε.α. καταλήγει.:

“Ευχαριστών θερμώς διά την φιλοξενίαν της παρούσης μου, ήτις συντελεί εις την αποκατάστασιν της αληθείας.

Διατελώ μεθ’ υπολήψεως

ΒΑΣΣΟΣ Π. ΒΡΑΧNΟΣ

Αντιστράτηγος ε. α.

Διοικητής  της  Ι Μεραρχίας Λαρίσης

κατά τον πόλεμον 1940-1941,

Σερίφου 41 – Αθήναι  τ. 817».

20.

Η άποψη του αξιωματικού Χωροφυλακής  Ηλία Χασιώτη

για τον τραυματισμό του σχη Κων/νου Δαβάκη

(Αντίγραφον Επιστολής προς Μαντούβαλον, 2-11-1958)[2]

Αξιότιμε κ. Μαντούβαλε,

Ανέγνωσα την εις την εφημερίδα “Βραδυνήν” της 26/8/958 επιστολήν σας εν σχέσει με τον ηρωοποιηθέντα Συν/ρχην Δαβάκην και παρακαλώ να μου επιτρέψητε να σας συγχαρώ διά το αντικειμενικόν κείμενον της επιστολής σας.

Διαφωνώ μόνον ως προς την περικοπήν της τελευταίας παραγράφου της επιστολής σας, εχούσης ούτω “… Ερωτώ όμως πού εστηρίχθησαν οι Δήμαρχοι κλπ … διά την απονομήν τοιούτων και τοσούτων διακρίσεων εις Αξ/κόν τραυματισθέντα εν τη εκτελέσει του καθήκοντος”. Ας μου επιτραπή κ. Μαντούβαλε, να πιστεύω ότι δεν είναι εκτέλεσις καθήκοντος ανωτέρου Αξ/κού να ραπίζη αιχμάλωτον Αξ/κόν, παρ’ ου και ετραυματίσθη ουχί εν ώρα μάχης, αλλά εις τα μετόπισθεν. Ο ήρως Ανθ/γός, όστις εν ώρα μάχης κατώρθωσε να συλλάβη ομάδα Ιταλών πολεμιστών μεταξύ των οποίων και βαθμοφόρους (δύο υπολαχαγούς) κατά την αιχμαλωσίαν των δεν τους αφήρεσε τα πιστόλια, τον ένα εκ των Αξ/κών τούτων ο ηρωποιημένος Δαβάκης, όστις μέχρι της προτεραίας του τραυματισμού του συνδιασκέδαζε εις Επταχώριον με αρβανιτοβλάχους, πληροφορηθείς τας εις Επταχώριον καταφθανούσας δυνάμεις της πρώτης Μεραρχίας, ενεθυμήθη ότι έπρεπε να σπεύση προς ανεύρεσιν των διαλυθεισών δυνάμεων των προφυλακών του. Πορευόμενος προς Προφήτην Ηλίαν Φούρκας ώρας τινάς πριν ημείς φθάσωμεν εκεί, συνήντησεν Έλληνας στρατιώτας μετάγοντας τους ους προαναφέρω αιχμαλωτισθέντας Ιταλούς Αξ/κούς και Στρατιώτας, ότε αφιππεύσας κατέφερε ράπισμα διά της χειρός του εις τον έναν εκ των δύο Αξ/κών, όστις χωρίς να χάση καιρόν εξήγαγε το πιστόλιόν του, επυροβλόλησε σχεδόν εξ επαφής τον Συν/ρχην. Οι φρουροί στρατιώται και οι συνοδοί του Δαβάκη χολωθέντες, ίσως και τη εντολή του, εφόνευσαν αυτοστιγμεί τους εξ αιχμαλώτους στρατιώτας και τους δύο αξιωματικούς. Ο υποφαινόμενος επί κεφαλής εφίππου ομάδος οπλιτών χωροφυλακής εκτελών στρατονομικήν υπηρεσίαν εν τη Ι Μεραρχία δεν εβράδυνε να φθάση εις Προφήτην Ηλίαν Φούρκας. Πορευόμενοι συνηντήσαμεν τους μεταφέροντας τον τραυματισθέντα Δαβάκην. Ως ήτο επόμενον ηρώτησα και επληροφορήθην τα συμβάντα ως ανωτέρω τα εκθέτω παρά τινων των συνοδών του τραυματισθέντος Συν/ρχου. Τα όσα είχον πληροφορηθεί διεπίστωσα ιδίοις όμμασι όταν έφθασα εις Προφήτην Ηλίαν, όπου ανεύρομεν τα εξ πτώματα Ιταλών στρατιωτών και δύο βαθμοφόρων παραμορφωμένα από νύγματα λογχών, τας δε κεφαλάς των βαθμοφόρων πολτοποιημένας. Ερρίψαμε εις ομαδικόν τάφον και εκαλύψαμεν ταύτα επιπολαίως δι’ ολίγου χώματος και λίθων. Πέραν του Προφήτου Ηλία συνηντήσαμεν τραυματίας στρατιώτας Έλληνας λαβόντας μέρος εις μάχην δοθείσαν την προηγουμένην παρ’ ων επληροφορήθημεν, ότι τους προαναφερθέντας αιχμαλώτους είχε συλλάβει η Διμοιρία των διοικουμένη υπό Ανθ/γού ούτινος το επώνυμον δεν ενθυμούμαι λόγω του διαρρεύσαντος χρόνου.

Σας απευθύνω την παρούσαν επειδή εξακολουθούν να βλέπουν το φως της δημοσιότητος διάφοροι εικασίαι παρ’ εντελώς αναρμοδίων προσώπων και δεύτερον διά να μη νομίζη ο κόσμος ότι υμείς αδικείτε την μνήμην του Δαβάκη με τα δημοσιεύματά σας.-

Αθήναι τη 2 Νοεμβρίου 1958

Μετ’ εξαιρέτου εκτιμήσεως

Ηλίας Χασιώτης

Αξ. Χωρ/κής ε.α.

Ερετρείας 1α Αθήναι – τηλ. 533700

21.

Μαρτυρία του εφ. ανθυπιάτρου Αλεξάνδρου Χαρισιάδη

για τον σχη Κων/νο Δαβάκη και τον ανχη Δημήτριο Μισύρη

(Απόσπασμα από ηχογραφημένα απομνημονεύματα/1974)

Τον Δαβάκη τον κατέβασαν με φορείο. Με νηματοειδή σφυγμό. Αμέσως είδα κλινικώς ότι είχε υγρό έως τη μέση του δεξιού ημιθωρακίου. Είδα την είσοδο της σφαίρας μπροστά και την έξοδο πίσω που βγήκε. Δεξιά. Πήρε την διαδρομή πάνω από το ήπαρ και βγήκε κάτω από την δεξιά ωμοπλάτη. Ο γιατρός που ήταν επάνω στο μέτωπο -καλά έκανε- του έκανε μία αντιτετανική ένεση. Οι αντιτετανικές ενέσεις εθεωρούντο και αντιαιμορραγικές …

Ο Δαβάκης είχε συνέλθει όταν έφτασε σε μας. Αποφασίσαμε να ακολοθήσουμε συμπτωματική θεραπεία. Ετονώθη γρήγορα, απερροφήθη το υγρό και είχε αρχίσει να σηκώνεται, να βαδίζει, να κυκλοφορεί.

Αντισυνταγματάρχη είχε ο Δαβάκης τον από την Ενορία Δημήτριο Μισύρη. Είχε και εκείνος έρθει τραυματίας στο Νοσοκομείο Κοζάνης με διαμπερές τραύμα στο πόδι. Εκεί γνωριστήκαμε. Είχα μερικές κάρτες τότε και ζητούσα <από> όλους να βάζουν μία υπογραφή, σαν αυτόγραφο.

Έχω ακόμη την κάρτα με την υπογραφή Μισύρη στην βιβλιοθήκη. Αντισυνταγματάρχης 51ο Σύνταγμα Τρικάλων. […] Και είχε μία στολή!  Όπως οι αξιωματικοί του 1912. Ήταν πολύ γραφική η στολή του. Όταν την 28η Οκτωβρίου κατέβαιναν τα σχολεία να καταθέσουν στέφανο στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου τραγουδούσαν <το εμβατήριο> “Του Δαβάκη τ’ άξια παλικάρια”. Εγώ, επειδή το ήξερα αυτό, πήγαινα εκεί που κατέθεταν τον στέφανο, τον συναντούσα εκεί μπρος στην πλατεία του Αγίου Νικολάου. Τον πλησίαζα. “Τι άξιο παλικάρι του Δαβάκη ήσουν” του έλεγα. “Εσένα, που δεν σε καλούν καμιά φορά να λάβης μέρος στην τελετή. Να σου δώσουν μία τιμητική θέση και να λένε στα παιδιά μας: Να!  Και εμείς έχουμε ένα από τ’ άξια παλικάρια του Δαβάκη!”. Επειδή ήταν βενιζελικός … πού να τον καλέσουν ως άξιο παλικάρι του Δαβάκη! Να φαίνεται και στον κόσμο; Τον ήξερε όλη η Χαλκίδα.

Δικό μου σφάλμα. Έπρεπε να είχα γράψει κάτι στις εφημερίδες, στις αθηναϊκές ή έστω και στις τοπικές: “Ένα από του Δαβάκη τ’ άξια παλικάρια κάθε χρόνο πηγαίνει και ακούει τα παιδιά να τραγουδούν όταν καταθέτουν στέφανον. Εκεί παρίσταται αλλά δεν τον παρουσιάζουν στο κοινό της Χαλκίδος να σεμνύνονται ότι είχαν και αυτοί ένα άξιο παλικάρι του Δαβάκη εις τας δέλτους τους”.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ΄

Αποκαλυπτήρια προτομών

Προτομής ανχη Δημητρίου Μισύρη, πρώτου τραυματία ανώτερου αξιωματικού.

1) Επταχώρι Καστοριάς, 29-10-1979, από αρχηγό ΓΕΣ στρατηγό Αγαμ. Γκράτσιο.

2) Χαλκίδα, 27-10-1981. Ομιλία από στρατηγό Ιωάννη Καραβία.

Αποκαλυπτήρια προτομής εφ. ανθλγού Ελευθερίου Ντάσκα, πρώτου νεκρού εφέδρου αξιωματικού.

1) Επταχώρι Καστοριάς, 29-10-1979, από αρχηγό ΓΕΣ στρατηγό Αγαμ. Γκράτσιο.

2) Πλάτανος Τρικάλών, Νοέμ. 1980, από Δ/τή Στρατιάς αντιστρ/γο Γ. Βορριά, μερίμνη του οποίου στήθηκε η προτομή τόσο στον Πλάτανο όσο και στο Επταχώρι. Ομιλία από έφ. αξιωματικό Κ. Πετσόπουλο.

[1] Περιέχονται στο ΘΕΟΔΩΡΟΣ Α. ΝΗΜΑΣ, «Η δράση του 51ου Συντάγματος Πεζικού Τρικάλων (Αποσπάσματος Πίνδου / Δαβάκη και Κετσέα) κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-1941 με στοιχεία από το ανέκδοτο αρχείο του αντισυνταγματάρχη Δημητρίου Γ. Μισύρη», Τρικαλινά, 28 (2008) 79-227.

[2] Η επιστολή του Ηλ. Χασιώτη δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες  Ελεύθερος Λόγος (Αθηνών), φ. 2-11-1958 και Εθνικός Φρουρός (Λακωνίας), φ. 29-1-1967. Βλ. ΛΑΖ. ΑΡΣΕΝΙΟΥ, ό.π. σ. 60.

ΠΗΓΗ TIMESNEWS