Τουριστικά vouchers 2021 για την ενίσχυση ιδίως του ορεινού Τουρισμού
Του Ιωάννη Γκιτσάκη (*)
Σε άρθρο μου που δημοσιεύτηκε στις 10 Απριλίου 2020 στο Χρήμα & Τουρισμός, το οποίο είχε τίτλο «Ο Γολγοθάς του τουρισμού – Μπορεί να σωθεί η φετινή τουριστική περίοδος;», ανέπτυξα ορισμένες προτάσεις για το πως θα μπορούσε να σωθεί η περσινή τουριστική περίοδος. Μία από τις προτάσεις αυτές ήταν ο σχεδιασμός ενός ειδικού προγράμματος εσωτερικού τουρισμού, μέσω της χορήγησης τουριστικών vouchers, για την ενίσχυση τόσο των πληττόμενων τουριστικών επιχειρήσεων όσο και των δικαιούχων του προγράμματος, όπως ειδικότερα ανέπτυξα σε επόμενο άρθρο μου.
Η κυβέρνηση ανταποκρίθηκε εγκαίρως και υλοποίησε τρία προγράμματα τουριστικών vouchers (πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους» του Υπουργείου Τουρισμού, ενισχυμένο πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού του ΟΑΕΔ και εταιρικά holiday vouchers για εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα).
Τα προγράμματα αυτά φαίνεται πως είχαν αρκετή επιτυχία.
Ειδικότερα, μέσω του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού ενεργοποιήθηκαν συνολικά 71.332 επιταγές το μήνα Αύγουστο και άλλες 7.727 επιταγές το Σεπτέμβριο, ενώ οι αιτήσεις του προγράμματος «Τουρισμός για όλους» έφτασαν συνολικά τις 424.031, με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθεί κλήρωση για την ανακήρυξη των τελικών δικαιούχων. Φαίνεται, λοιπόν, ότι την περσινή τουριστική περίοδο το στοίχημα του εγχώριου τουρισμού κερδήθηκε σε μεγάλο βαθμό.
Στο αντίστοιχο φετινό μου άρθρο, που δημοσιεύτηκε στις 25 Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «Τουριστική σεζόν 2021 – Νέος Γολγοθάς ή έξοδος από το τούνελ;», ανέπτυξα ορισμένες προτάσεις και για τη φετινή τουριστική περίοδο, ανάμεσα στις οποίες ήταν και αυτή για τη συνέχιση των προγραμμάτων των τουριστικών vouchers, προκειμένου να ενισχυθεί και φέτος ο εσωτερικός τουρισμός. Σε σχέση όμως με την περσινή τουριστική περίοδο θεωρώ πως είναι αναγκαίες δύο βασικές τροποποιήσεις των προγραμμάτων:
- Πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού του ΟΑΕΔ
Στο νέο πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού 2021 – 2022 του ΟΑΕΔ θα πρέπει να προβλεφθεί η σημαντική «πριμοδότηση» της ορεινής – ηπειρωτικής Ελλάδας και των ορεινών τουριστικών καταλυμάτων, τα οποία έχουν πληγεί ιδιαιτέρως εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Πράγματι, ο ελληνικός τουρισμός είχε το 2020 τα περιθώρια να αντέξει μια κακή καλοκαιρινή τουριστική σεζόν. Προερχόταν από μία περίοδο συνεχόμενων ρεκόρ σε τουριστικές αφίξεις και έσοδα, με αποκορύφωμα την αμέσως προηγούμενη τουριστική σεζόν του 2019. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και στο κομμάτι του χειμερινού – ορεινού τουρισμού. Καταρχάς ο χειμερινός τουρισμός στην Ελλάδα δεν είναι το ίδιο ισχυρός με τον καλοκαιρινό τουρισμό.
Τα μεγέθη είναι πολύ μικρότερα.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τα καλοκαιρινά τουριστικά καταλύματα, τα χειμερινά καταλύματα δεν είναι μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, αλλά αποτελούν στην πλειοψηφία τους μικρές οικογενειακές μονάδες, οι οποίες δεν έχουν περιθώρια για μια κακή χειμερινή τουριστική περίοδο. Πολύ περισσότερο για δύο συνεχόμενες, καθώς οι μονάδες αυτές επλήγησαν και τη χειμερινή τουριστική σεζόν του 2020 (κυρίως την άνοιξη).
Έτσι, μετά την πλήρη απώλεια και της φετινής χειμερινής τουριστικής περιόδου, πολλές από τις τουριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κυρίως το χειμώνα στους ορεινούς νομούς της ηπειρωτικής Ελλάδας αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.
Η ενίσχυσή τους λοιπόν θα πρέπει να αποτελέσει άμεση κυβερνητική προτεραιότητα και μπορεί να επιτευχθεί και μέσω του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού του ΟΑΕΔ.
Ειδικότερα, οι ορεινοί νομοί της ηπειρωτικής Ελλάδας, που εξαρτώνται κυρίως από το χειμερινό τουρισμό, θα πρέπει να ενταχθούν σε καθεστώς ανάλογο με αυτό που ισχύει για τα νησιά του Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβο, Χίο, Σάμο, Λέρο, Κω) και για το νομό Έβρου. Συγκεκριμένα να προβλεφθεί και για τους νομούς αυτούς:
α. Η επιδότηση έως και δέκα διανυκτερεύσεων (αντί για έξι) για τους δικαιούχους του προγράμματος που θα επιλέξουν για τη διαμονή τους καταλύματα των νομών αυτών.
β. Η επέκταση και στους νομούς αυτούς των ειδικών τιμών επιδότησης που ισχύουν για τους δικαιούχους που επιλέγουν τουριστικά καταλύματα των νησιών Λέσβου, Χίου, Σάμου, Λέρου, Κω και του νομού Έβρου. Και
γ. Η πρόβλεψη και για τους νομούς αυτούς μηδενικής ιδιωτικής συμμετοχής, όπως ισχύει για τους δικαιούχους που επιλέγουν καταλύματα των ανωτέρω νησιών και του νομού Έβρου.
Με τον τρόπο αυτό θα δοθούν στους δικαιούχους του προγράμματος ισχυρά κίνητρα για να επιλέξουν τουριστικούς προορισμούς της ορεινής – ηπειρωτικής Ελλάδας, ενισχύοντας έτσι τόσο τα ορεινά τουριστικά καταλύματα όσο και τις υπόλοιπες τουριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους νομούς αυτούς.
- Πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους»
Το πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους» του 2021 θα πρέπει να ενισχυθεί σε σχέση με το αντίστοιχο του 2020 και να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του, προκειμένου να επωφεληθεί μεγαλύτερος αριθμός δικαιούχων. Η μεγάλη συμμετοχή στο πρόγραμμα την περσινή τουριστική περίοδο είχε ως αποτέλεσμα τη διενέργεια σχετικής κληρώσεως, που οδήγησε τελικά στον αποκλεισμό σημαντικού αριθμού προσωρινών δικαιούχων, δηλαδή προσώπων που πληρούσαν τα κριτήρια του προγράμματος. Η αύξηση του προϋπολογισμού του φετινού προγράμματος θα έχει ως συνέπεια να επωφεληθούν περισσότεροι δικαιούχοι. Θα επαναλάβω λοιπόν και φέτος αυτό που είχα γράψει πέρσι το Μάιο: «Κάθε πολίτης, που θα εκλάβει τα τουριστικά vouchers ως ένα κίνητρο για να προγραμματίσει φέτος διακοπές στην Ελλάδα, θα πρέπει να ενταχθεί στους δικαιούχους του προγράμματος. Τούτο διότι, ο μέσος δικαιούχος θα διαθέσει τελικά, στις άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενες με τον τουρισμό επιχειρήσεις, ένα χρηματικό ποσό σημαντικά υψηλότερο από αυτό της ονομαστικής αξίας του τουριστικού voucher».
Με την ενίσχυση του προγράμματος «Τουρισμός για όλους» και την αύξηση των τελικών δικαιούχων, τα οφέλη για τον ελληνικό τουρισμό θα είναι πολλαπλά:
α. Παροχή κινήτρων σε Έλληνες πολίτες, προκειμένου να επιλέξουν την Ελλάδα, και όχι κάποια χώρα του εξωτερικού, για τις φετινές διακοπές τους, με προφανή οφέλη για το ΑΕΠ της χώρας.
β. Οικονομική ενίσχυση των τουριστικών καταλυμάτων και ιδίως των μικρών και οικογενειακών επιχειρήσεων, οι οποίες αντιμετωπίζουν και το μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα.
γ. Έμμεση οικονομική ενίσχυση και των υπόλοιπων τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς οι δικαιούχοι του προγράμματος αναμένεται να ξοδέψουν στις τοπικές επιχειρήσεις ένα χρηματικό ποσό σημαντικά υψηλότερο από αυτό της ονομαστικής αξίας του τουριστικού voucher.
δ. Μικρότερη απώλεια θέσεων εργασίας, λόγω του ανοίγματος και της λειτουργίας περισσότερων τουριστικών καταλυμάτων και επιχειρήσεων.
ε. Μη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, λόγω της μη καταβολής επιδομάτων ανεργίας σε ανέργους του τουριστικού κλάδου. Και
στ. Αποφυγή ενός κύματος πτωχεύσεων τουριστικών επιχειρήσεων, που θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
Τα προγράμματα τουριστικών vouchers αναδείχθηκαν σε ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία ενίσχυσης των τουριστικών καταλυμάτων και των τουριστικών επιχειρήσεων κατά την περσινή τουριστική περίοδο. Με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις και προσαρμογές των προγραμμάτων αυτών, αναμένεται να συμβεί το ίδιο και κατά την τρέχουσα τουριστική σεζόν. Η αναγκαία «πριμοδότηση» των τουριστικών προορισμών της ορεινής και ηπειρωτικής Ελλάδας, αλλά και η αύξηση του αριθμού των δικαιούχων των τουριστικών vouchers, θα ενισχύσουν ιδίως τις πλέον πληττόμενες τουριστικές επιχειρήσεις. Δηλαδή τις μικρές και μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν και τα μεγαλύτερα «θύματα» των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού στον ελληνικό τουρισμό.
(*) Ο κ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων και επενδύσεων
ΠΗΓΗ money-tourism.gr
